
Jaap Draaisma

Lectoraat
Grootstedelijke Vraagstukken
Vergelijking bevolkingsgroei Global Cities
Amsterdam - Berlijn - New York City
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​​
​
Het uitgangspunt bij het concept Sorteermachine is dat een Global City gekenmerkt wordt door een enorme instroom van nieuwkomers, die voor het grootste deel slechts voor korte duur in de stad kunnen blijven. Door de positie van Amsterdam in de internationale economie concluderen wij dat Amsterdam behoort tot de Global Cities, net als Berlijn en New York City.
De vraag is dan of de grote instroom te zien is in de ontwikkeling van de bevolkingsgroei van Amsterdam en enkele andere Global Cities. Omdat de te ontwikkelen theorie van de Sorteermachine ook uit gaat van een enorme uitstroom, leveren de gegevens van de ontwikkeling van de bevolkingsgroei wellicht geen of weinig inzicht in het functioneren van de Sorteermachine. De vergelijking tussen enerzijds Amsterdam en Berlijn, en anderzijds New York City, lijkt dit te bevestigen.
​
Met de cijfers van de bevolkingsgroei in Amsterdam, Berlijn en New York City, over de afgelopen 15 jaar, willen we het verschil tussen de Global Cities zien, en of hier een gezamenlijk patroon uit blijkt. Amsterdam en Berlijn laten ongeveer hetzelfde ontwikkelingspatroon zien, waarbij de oorlogen in Syrië en Oekraïne, en de Covid periode duidelijk naar voren komen. Daarbij is een constante groei van de bevolking te zien, die overeenkomt met de economische hoogconjunctuur. De groeicijfers van New York City wijken af van dit patroon. Hier zien we ook jaren van grote bevolkingskrimp. Betekent dit dat de positie van New York als Global City na Covid is verzwakt, terwijl de Amerikaanse economie sindsdien op volle toeren draait? Zijn New York City (en San Francisco) hun leidende positie als Global Cities aan het verliezen? Is het aantal nieuwkomers hier drastisch gedaald, en daarmee hun functioneren als Sorteermachine? Óf is de Sorteermachine nog selectiever geworden en is daardoor de uitstroom vergroot?
​​
​
​​
Amsterdam - Berlijn - New York City - Barcelona - Londen - Brussel - Milaan
​​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​​
​
​
​
​
* Dit is data van de kern steden, niet van de Metropool
​
Met de toevoeging ​van vier andere Global Cities zijn er duidelijke verschillen te zien in de bevolkingsgroei. Milaan springt eruit met de grootste afname en tevens de meeste toename. Deze stad is dus gevoelig voor ontwikkelingen, de vraag is nu hoe de in- en uitstroom is verdeeld zodat duidelijk wordt of de selectie wie kan wonen in deze stad ook werkt via een sorteermechanisme. Alleen als er vrijwel constant een hoge instroom is kan het sorteerproces volop werken, dit betekent namelijk dat de stad meedoet op de mondiale competitie door het aantrekken van instroom wat leidt tot een streng selectieproces. Dit typeert de Global City.
​
Ook Barcelona valt op door de vrijwel constante afname tot en met het jaar 2014, hoewel het de enige stad is met een aanzienlijke groei in het jaar 2023; tevens de hoogste toename in bijna 15 jaar (2,6%). Sinds 2018 fluctueert het inwoneraantal meer dan ervoor, welke push of pull ontwikkelingen hebben er in de stad plaatsgevonden waardoor de in- en uitstroom is veranderd?
​
De ontwikkelingen in het aantal inwoners in Brussel en Londen zijn vergelijkbaar met de Amsterdamse en Berlijnse bevolkingsloop. Een ietwat afname in de groei tot de corona jaren, maar sinds 2021 weer een toename. De bevolkingsloop van alle steden roepen vragen op met betrekking tot de werking als sorteermachine, hiervoor is het van belang dat verder onderzoek de in- en uitstroom analyseert zodat het proces van sorteren kan worden blootgelegd; of het van toepassing is op de stad en hoe de mechanismen werken.
​
​​​
​
Amsterdam, 7 maart 2025

